به گزارش مجله خبری نگار، این عارضه با عدم وجود ادرار که به نام آنوری شناخته شده تفاوت دارد و در صورت عدم درمان میتواند به عوارض گوناگونی منجر شود.
در ادامه قصد داریم درباره کم ادراری و علل، علائم و روشهای درمان آن صحبت کنیم.
کم ادراری یا اولیگوری به وضعیتی گفته میشود که در آن خروجی ادرار کمتر از ۴۰۰ میلی لیتر در شبانه روز باشد.
لازم به ذکر است کم ادراری با عدم وجود ادرار که در آن میزان دفع ادرار کمتر از ۵۰ میلی لیتر در شبانه روز میباشد تفاوت دارد.
علل بالقوه متعدد برای کم ادراری وجود دارد که از موارد موقتی گرفته تا بیماریهای جدیتر را شامل میشود.
کم آبی شایعترین علت کاهش خروجی ادرار است که معمولا زمانی رخ میدهد که فرد به اسهال، استفراغ یا بیماری دیگری مبتلا باشد و بدنش نتواند مایعاتی که از دست میدهد را جبران کند.
زمانی که این اتفاق میافتد کلیهها تا آن جا که ممکن است مایعات را حفظ کرده و میزان دفع ادرار کاهش مییابد.
عفونت یا تروما از علل کمتر شایع کم ادراری میباشند. این دو مورد میتوانند باعث شوک بدن شوند که جریان خون به اندامهای بدن را کاهش داده و به کاهش ادرار منجر میشود.
شوک یک مسئله اورژانسی پزشکی است و نیاز به توجه فوری دارد.
انسداد مجاری ادراری زمانی رخ میدهد که ادرار نتواند از کلیهها خارج شود. این مسئله میتواند یک یا هر دو کلیه را تحت تاثیر قرار دهد و معمولا به کاهش خروجی ادرار منجر میشود.
بسته به سرعت بروز انسداد میتواند علائم دیگری نیز ایجاد شود، از جمله:
*بدن درد
*حالت تهوع
*استفراغ
*ورم
*تب
برخی داروها ممکن است باعث کاهش تولید ادرار در بدن شوند. داروهایی که احتمالا در این زمینه نقش دارند عبارتند از:
*داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی
*داروهای فشار خون بالا مانند مهار کنندههای آنزیم مبدل آنژیوتانسین
*جنتامایسین که نوعی آنتی بیوتیک است
اگر فرد احساس کند داروی مصرفی او باعث کاهش تولید ادرار میشود، باید این مسئله را با پزشک خود در میان بگذارد تا در صورت نیاز دارو تغییر یافته یا دوز فعلی آن دوباره تنظیم شود.
توجه داشته باشید هرگز نباید بدون مشورت با پزشک دارو را تغییر داده یا مصرف آن را قطع کرد.
در صورت کاهش خروجی ادرار لازم است حتما با پزشک مشورت شود و اگر فرد احساس کند بدنش ممکن است دچار شوک شود، باید به اورژانس مراجعه کند. این مسئله میتواند به دلیل عفونت یا ضربه جدی رخ دهد که نیاز به درمان پزشکی سریع دارد.
به علاوه اگر فرد حدس بزند که بزرگ شدن پروستات یا سایر بیماریها ممکن است مجرای ادراری او را مسدود کرده باشد باید فورا به پزشک مراجعه کند. مسدود شدن دستگاه ادراری میتواند به سرعت به آنوری تبدیل شود که برای جلوگیری از آسیب جدی به کلیهها نیاز به درمان سریع دارد.
در صورت کاهش خروجی ادرار به همراه موارد زیر نیز لازم است بلافاصله با پزشک تماس گرفت:
*سر گیجه
*نبض سریع
*سبکی سر
هیچ گزینه خود درمانی برای کم ادراری وجود ندارد و همواره برای شناسایی علت و ارائه مناسبترین درمان مراجعه به پزشک ضروری است.
پزشک قبل از تشخیص معمولا سوالاتی از فرد میپرسد. مثلا این که کاهش خروجی ادرار چه زمانی شروع شده، آیا به طور ناگهانی رخ داده و آیا از زمان شروع بدتر شده است یا خیر.
اگر فرد بداند که تقریبا چه مقدار مایع در طول روز مینوشد، ممکن است کمک کننده باشد. همچنین باید بداند که آیا نوشیدن بیشتر، خروجی ادرار او را افزایش میدهد یا خیر و این که روزانه چقدر ادرار تولید میکند.
ممکن است پزشک برای بررسی رنگ، پروتئین، سطح اسید اوریک و همچنین علائم هر گونه عفونت نیاز به نتایج آزمایش ادرار داشته باشد. گاهی نیز برای تشخیص دقیق به آزمایشهای اضافی زیر نیاز خواهد بود:
*آزمایشهای خون
*سی تی اسکن
*سونوگرافی شکم
*اسکن کلیه
در طول معاینه لازم است در مورد سایر علائم، هر گونه داروی مصرفی و مکملهای گیاهی و همچنین سابقه مشکلات کلیه یا مثانه با پزشک مشورت شود.
درمان این عارضه به علت بروز آن بستگی دارد. پزشک ممکن است یک قطره وریدی تجویز کند که به سرعت بدن را آب رسانی میکند یا برای کمک به حذف سموم تا زمانی که کلیهها دوباره به درستی کار کنند دیالیز تجویز کند.
همچنین ممکن است لازم باشد از ترکیبهای نوشیدنی مخصوص برای جایگزینی الکترولیتهای از دست رفته در این مدت و جلوگیری از بروز کم ادراری استفاده شود.
به طور کلی نمیتوان از کاهش خروجی ادرار که به دلیل یک بیماری ایجاد شده جلوگیری کرد. با این حال شایعترین علت این مسئله کم آبی بدن است که با مصرف کافی مایعات در طول شبانه روز میتوان از بروز آن پیشگیری کرد.
در صورت بروز تب، اسهال یا بیماری دیگر لازم است حتما مصرف مایعات را افزایش داد. همچنین ممکن است لازم باشد از ترکیبهای نوشیدنی مخصوص برای جایگزینی الکترولیتهای از دست رفته در این مدت و جلوگیری از کم ادراری استفاده شود.
چشم انداز فرد مبتلا به کم ادراری به علت این بیماری بستگی دارد و در صورت عدم درمان ممکن است باعث عوارض پزشکی شود، مانند:
*فشار خون بالا
*نارسایی قلبی
*کم خونی
*اختلال عملکرد پلاکت
*مشکلات گوارشی
اکثر موارد نیاز به درمان پزشکی دارد؛ بنابراین به محض بروز کم ادراری لازم است با پزشک مشورت شود تا بهترین برنامه درمانی ممکن برای بیمار تنظیم شود.
منبع:سومیتا